Spis Treści
|
---|
Przedmowa 17 |
Rozdział I |
Zarys rozwoju gastroenterologii dziecięcej w Polsce — Tadeusz Zalewski 21 |
Rozdział 2 |
Ontogenetyczny rozwój funkcji przewodu pokarmowego |
Informacje ogólne — Leszek Tomaszewski 30 |
Badania na zwierzętach — Tadeusz Zalewski 31 |
Zadania przewodu pokarmowego w rozwoju osobniczym — Tadeusz Zalewski 32 |
Sposób odżywiania się organizmu rosnącego — Tadeusz Zalewski 32 |
Budowa przewodu pokarmowego — Tadeusz Zalewski 33 |
Przebieg procc-su trawienia i wchłaniania 33 |
Rozwój ruchów umożliwiających przyjmowanie pokarmu oraz przesuwających |
treść pokarmową — Tadeusz Zalewski 33 |
Ssanie, przyjmowanie pokarmów stałych i poiykanie 33 |
Połykanie i pasaż jelitowy w życiu płodowym 34 |
Ssanie 34 |
Przyjmowanie pokarmów stałych 34 |
Konsekwencje kliniczne zaburzeń ssania i połykania 35 |
Rozwój czynności ruchowych i opróżnianie się żołądka 35 |
Rozwój czynności ruchowej jelit 37 |
Rozwój funkcji odbytu 37 |
Rozwój żołądka —Tadeusz Zalewski 39 |
Morfogeneza 39 |
Wydzielanie kwasu solnego 39 |
Wydzielanie pepsyny 40 |
Rozwój trzustki — Tadeusz Zalewski 41 |
Morfogeneza 41 |
Rozwój funkcji wydzielniczej 41 |
Czynniki wpływające na funkcję trzustki w okresie płodowym i po urodzeniu 42 |
Rozwój wątroby — Tadeusz Zalewski 44 |
Morfogeneza 44 |
Rozwój funkcji wątroby 45 |
Odrębności rozwojowe w produkcji żółci. Wiązanie bilirubiny (barwników żółciowych) i jej wydalanie 45 |
Rola wątroby w bilansie energetycznym płodu i noworodka 48 |
Synteza białek w wątrobie 48 |
Detoksykacja i eliminacja substancji szkodliwych 49 |
Podsumowanie 50 |
. Rozwój jelit — Leszek Tomaszewski 50 |
Morfogeneza jelita cienkiego 50 |
Kierunkowość rozwoju jelit 53 |
Dojrzewanie enterocytów 53 |
Trawienie i wchłanianie w rozwoju 54 |
Trawienie i wchłanianie białek 54 |
Trawienie i wchłanianie węglowodanów 55 |
Trawienie i wchłanianie tłuszczów 55 |
Transport i wchłanianie związków prostych — Tadeusz Zalewski 56 |
Transport i wchłanianie leków — Tadeusz Zalewski 56 |
Rozwój aktywności enzymów jelitowych — Leszek Tomaszewski 56 |
Proteazy (peptydazy) jelitowe 57 |
Inhibitor alfarantytrypsyny 58 |
Laktaza 58 |
Sacharaza Sacharaza — izomaltaza 59 |
Trehalaza 61 |
Maltaza 61 |
Alfa-Hhylaza 61 |
Lipazy 62 |
Arginaza 62 |
Gamma—Glutamylotransferaza 62 |
Fosfataza zasadowa 66 |
Lizozym - muramidaza 67 |
Obrona przed wtargnięciem obcych antygenów. Wchłanianie makromolekuł 68 |
Regulatory rozwoju funkcji jelit 69 |
Rozdział 3 |
Enterohoraony — Alicja Symonides-Ławecka 77 |
Gastiyna 85 |
Cholecystokinina 87 |
Sekretyna 89 |
Somatostatyna 91 |
Naczynioaktywny peptyd jelitowy 92 |
Peptyd trzustkowy 94 |
Żołądkowy peptyd hamujący 95 |
Motylina 95 |
Enteroglukagon 96 |
Neurotensyna 97 |
Bombezyna 97 |
Substancja P 98 |
Rozdział 4 |
Ostre biegunki infekcyjne — Tadeusz Zalewski 101 |
Informacje ogólne 101 |
Zakażenia bakteryjne 112 |
Czerwonka bakteryjna 113 |
Zakażenia bakteriami z grupy Salmonella 116 |
Dur brzuszny, salmonelozy A, B, C (paradury) 117 |
Salmonełozy wywołujące ostre stany biegunkowe u niemowląt 122 |
Dur mysi 123 |
Zakażenia Salmonella enteritidis — Alicja Kapuścińska 125 |
Zakażenia Salmonella agona 126 |
Nosicielstwo bakterii z grupy Salmonella 127 |
Zakażenia enteropatogennymi szczepami pałeczki okrężnicy (Escherichia coli) 128 |
Biegunki gronkowcowe 133 |
Biegunki paciorkowcowe 135 |
Zakażenia pałeczką Klebsiella 135 |
Zakażenia pałeczką ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa) 136 |
Biegunki wywołane przez pałeczki Enterobacler 137 |
Biegunki u niemowląt wywołane przez Yersinia enterocolitica — Agnieszka |
Pluta 137 |
Zakażenia przecinkowcami Compylobacter fetus (jejuni) — Agnieszka Pluta 139 |
Cholera — Tadeusz Zalewski 141 |
Zakażenia bakteriami beztlenowymi — Roman Ławrynowicz, Tadeusz Zalewski 142 |
Biegunki wirusowe — Tadeusz Zalewski 145 |
Zakażenia jelitowe rotawirusem 145 |
Inwazje pasożytnicze 151 |
Lamblioza 151 |
Pełzakowica (czerwonka pełzakowa) 151 |
Grzybice przewodu pokarmowego 153 |
Kandydioza 153 |
Leczenie ostrych stanów biegunkowych 153 |
Leczenie dietetyczne 154 |
Leczenie farmakologiczne 155 |
Leczenie uzupełniające (objawowe) 155 |
Przewlekające się infekcyjne i poinfekcyjne stany biegunkowe (diarrhoea protracta) 156 |
Bakteryjne zatrucia pokarmowe 159 |
Przewlekle biegunki infekcyjne 160 |
Rozdział 5 |
Przewlekłe i nawracające biegunki u dzieci — Tadeusz Zalewski 166 |
Rozdział 6 |
Zaborseaia trawienia — Tadeusz Zalewski 176 |
Niewydolność zewnatrzwydzi^lnicza trzustki uogólniona 176 |
Mukowiscydoza 176 |
Objawy kliniczne 181 |
Rozpoznanie 190 |
Leczenie 196 |
Zespół niewydolności zewnątrzwydzielniczej trzustki z neuropenią (zespół Shwachmana-Pradera) 200 |
Agnezja (hipoplazja) części zewnątrzwydzielniczej trzustki (lipomatoza trzustki) 201 |
Rozrost nowotworowy komórek wysp trzustkowych (APUDoma) 202 |
Guzy biegunkowotwórcze (zespół WDHA, zespół Yernera-Morrisona cholera pancreatica) 203 |
Guzy wrzodogenne (zespół Zollingera-Ellisona) 205 |
Izolowane niedobory enzymów trzustkowych 206 |
Wrodzony izolowany brak lipazy trzustkowej 206 |
Wrodzony niedobór amylazy 206 |
Wrodzony brak trypsynogenu 206 |
Wtórna niewydolność zewnątrzwydzielnicza trzustki 207 |
Niewydolność pochodzenia niedoborowego 207 |
Niewydolność trzustki w kwashiorkor 207 |
Niewydolność trzustki w ostrych stanach biegunkowych 207 |
Wydzielanie trzustki u wcześniaków 208 |
Zaburzenia krążenia żółci 208 |
Upośledzenie wytwarzania żółci 208 |
Zmniejszenie wytwarzania żółci u wcześniaków i noworodków 208 |
Zmniejszanie wydzielania żółci w atrepsji i kwashiorkor 209 |
Zmniejszone wytwarzanie żółci w celiakii 209 |
Zablokowanie odpływu żółci (żółtaczki zaporowe) 209 |
Zabiegi na przewodach żółciowych 210 |
Zwiększona dekoniugacja żółcianów 210 |
Bakteryjne zakażenia jelita cienkiego 210 |
Nadmierna koncentracja kwasów żółciowych w jelicie grubym 211 |
Zaburzenia trawienia jelitowego (kontaktowego) 211 |
Biegunki fermentacyjne 211 |
Wrodzony niedobór laktazy (alaktazja) 216 |
Rodzinna nietolerancja laktozy z laktozurią (typ absorpcyjny alaktazji) 216 |
Wrodzony niedobór sacharazy i izomaltazy 217 |
Wrodzony niedobór trehalazy 217 |
Wtórne zespoły niedoboru disacharydaz 218 |
Niodbbory peptydaz jelitowych 222 |
Zespoły wrodzonego braku enteropeptydazy 222 |
Wtórne deficyty peptydaz 223 |
Rozdział 7. |
Zaburzenia wchłaniania jelitowego — Tadeusz Zalewski 234 |
Uogólnione zaburzenia wchłaniania jelitowego wrażliwe na dietę bezglutenową 234 |
Glutenozależna choroba trzewna (celiakia) 234 |
Enteropatie glutenowrażliwe (zespoły upośledzonego wchłaniania jelitowego związane z „płaską błoną śluzową" jelita cienkiego) 268 |
Enteropatie poinfekcyjne 268 |
Tropikalna sprue 269 |
Lamblioza 269 |
Zarobaczenie węgorkiem jelitowym 270 |
Drożdżyca jelit 272 |
Kwashiorkor 272 |
Enteropatia cukrzycowa 272 |
Enteropatia glutenowrażliwa w chorobie Dihringa 272 |
Dysplazja ektodermalna 272 |
Niedobory żelaza — Bohdan Szafjański, Tadeusz Zalewski 273 |
Zakrzep tętnicy krezkowej i skręt krezki 274 |
Enteropatie polekowe 274 |
Enteropatie związane z działaniem czynników chemicznych 274 |
Enteropatia związana z działaniem promieni X 275 |
Zespoły złego wchłaniania a niedobory odpornościowe 275 |
Choroba łańcuchów alfa 277 |
Zespoły złego wchłaniania niewrażliwe na stosowanie diety bezglutenowej (nie związane z płaską błoną śluzową jelit) 277 |
Zmniejszenie powierzchni chłonnej jelita cienkiego 277 |
Zespoły o charakterystycznych zmianach morfologicznych w ścianie jelita 279 |
Zespół braku beta-lipoprotein 279 |
Choroba Whipple'a 281 |
Choroby tkanki łącznej 285 |
Skrobiawica 286 |
Histiocytoza X 286 |
Jleitis regionalis 286 |
Izolowane zaburzenia transportu jelitowego 286 |
Upośledzenie wchłaniania jelitowego węglowodanów 286 |
Wrodzony blok wchłaniania glukozy i galaktozy 287 |
Wtórny zespół zaburzeń wchłaniania monosacharydów 287 |
Upośledzenie wchłaniania jelitowego aminokwasów 288 |
Wrodzone bloki metaboliczne 288 |
Wtórne zespoły uogólnionego upośledzenia wchłaniania aminokwasów 290 |
Upośledzenie wchłaniania jelitowego tłuszczów 291 |
Choroba Wolmana uogólniona ksantomatoza ze zwapnieniem nadnerczy) 292 |
Wtórne zaburzenia wchłaniania jelitowego tłuszczów 292 |
Zespoły wrodzonych zaburzeń wchłaniania witamin i elektrolitów 292 |
Wrodzony zespół upośledzenia wchłaniania kwasu foliowego 292 |
Upośledzenie wchłaniania witaminy B12 (zespół Imerslund-Grasbecka) 292 |
Zespół pierwotnego upośledzenia wchłaniania magnezu z wtórną hipokalcemią 293 |
Wrodzona wada transportu jelitowego chloru (biegunka chlorowa, wrodzona zasadowłca) 294 |
Zaburzenia transportu jelitowego cynku 296 |
Zespół Menkesa (choroba kręconych włosów, zaburzenia wchłaniania jelitowego miedzi) 299 |
Rozdział 8 |
Zwiększone wydalanie do światła jelita — Tadeusz Zalewski 315 |
Zespół jelitowej ucieczki białka — protein loosing enteropathy 316 |
Zespół naczyniakowatości limfatycznej jelit 316 |
Wtórne zespoły enteropatii wysiękowej 320 |
Zespoły nadmiernej ucieczki sodu do światła jelit 321 |
Rozdział 9 |
Biegunki związane z zaburzeniami ogólnoustrojowymi — Tadeusz Zalewski 323 |
Alergie pokarmowe 323 |
Uczulenie na białka mleka krowiego 326 |
Zespół Heinera 327 |
Biegunki związane z niedokrwieniem ściany jelit 327 |
Martwicze zapalenie jelit noworodków 327 |
Wrzodziejące zapalenie jelit w toku zespołu hemolityczno-mocznirowego 331 |
Biegunki na podłożu autoagresji (immunologicznym) 331 |
Krwotoczno-wrzodziejące samoistne zapalenie jelita grubego 331 |
Zaburzenia hormonalne 343 |
Zespół zaburzeń wchłaniania związany z nadczynnością gruczołu tarczowego 343 |
Zmiany czynnościowe 343 |
Zespół colon irritabile u dzieci przedszkolnych 343 |
Rozdział 10 |
Uporczywe wymioty — Tadeusz Zalewski 351 |
Chalazja przełyku (zianie wpustu) 355 |
Przerostowe zważenie odźwiernłka 356 |
Achalazja przełyku 358 |
Zwężenie przełyku po oparzeniu ługiem 360 |
Rozdział 11 |
Stany wyniszczenia i awitaminozy — Tadeusz Zalewski 362 |
Ostre zaburzenie stanu odżywienia 366 |
Kwashiorkor 367 |
Zespół wyniszczania z obrzękami 369 |
Awitaminozy 369 |
Rozdział 12 |
Żółtaczki i bezżółtaczkowe uszkodzenia wątroby — Tadeusz Zalewski 372 |
Ostre choroby wątroby z nadmiernym stężeniem wolnrj bilirubiny 372 |
Żółtaczka fizjologiczna noworodków 374 |
Wrodzone hiperbilirubinemie z przewaga bilirubiny wolnej 375 |
Zespół Criglera-Najjara 375 |
Zespół Gilberta-Meulengrachta 376 |
Nabyte hiperbilirubinemie wolne 377 |
Nadmiar pregnandiolu w mleku kobiecym 377 |
Przerostowe zwężenie odźwiernika 377 |
Niedoczynność gruczołu tarczowego 378 |
Hiperbilirubinemie polekowe u noworodków 378 |
Leczenie patogenetyczne hiperbilirubinemii wolnej u noworodków 378 |
Powikłania hiperbilirubinemii wolnej 379 |
Żółtaczka jąder podkorowych (Kernicterus) 379 |
Ostre choroby wątroby z nadmiernym stężeniem bilirubiny związanej 380 |
Żółtaczki miąższowe ostre 380 |
Ostre zapalenie wątroby u noworodków 380 |
Żółtaczka miąższowa u noworodków w następstwie posocznicy 381 |
Żółtaczki w przebiegu wrodzonych zaburzeń metabolicznych 382 |
Polekowe uszkodzenie wątroby 382 |
Zespół Rotora i Dubina-Johnsona 383 |
Żółtaczki zaporowe 383 |
Żółtaczka zaporowa we wrodzonym niedorozwoju przewodów żółciowych 383 |
Żółtaczka zaporowa w toku mukowiscydozy 385 |
Choroba Bylera (rodzinna wewnątrzwatrobowa cholestaza) 385 |
Zespół zagęszczonej żółci (inspissated bile syndrome) 386 |
Wrodzone torbiele przewodów żółciowych 387 |
Kamica wątrobowa 389 |
Wrodzone nieprawidłowości przewodów żółciowych 389 |
Bezżółtaczkowe uszkodzenie wątroby 389 |
Ostre stłuszczenie wątroby 389 |
Zespół Reye'a 390 |
Choroba Mauriaca 392 |
Przewlekłe choroby wątroby 392 |
Zwyrodnienie wątrobowo-soczewkowe (choroba Wilsona) 392 |
Zespół niedoboru alfarantytrypsyny 394 |
Wrodzone zwłóknienie wątroby 395 |
Nowotwory i guzy wątroby 395 |
Hepatoblastoma 395 |
Hepatocarcinoma 396 |
Potworniaki 396 |
Naczyniaki (zespół Silvermana) 396 |
Torbiele wątroby 398 |
Ropnie wątroby 398 |
Ropnie wątroby wywołane przez pełzaki Entamoeba histolytica 399 |
Przewlekłe agresywne zapalenie wątroby 399 |
Rozdział 13 |
Nawracające i przewlekające się bóle brzucha u dzieci starszych 403 |
Informacje wstępne — Tadeusz Zalewski 403 |
Przepuklina rozworu przełykowego przepony — Bogdan Szaljański 403 |
Przepuklina przeponowa — Tadeusz Zalewski 413 |
Choroba wrzodowa u dzieci i młodzieży — Hanna Rondio 414 |
Nieswoiste przewlekłe zapalenie dwunastnicy — Andrzej T. Radzikowski 431 |
Zespół Zollingera-Ellisona — Tadeusz Zalewski 437 |
Podostre zapalenie końcowego odcinka jelita krętego — Tadeusz Zalewski 439 |
Lamblioza — Tadeusz Zalewski 443 |
Wrodzone (rodzinne) zapalenie trzustki — Tadeusz Zalewski 453 |
Rozdział 14 |
Krwawienia z przewodu pokarmowego — Tadeusz Za7ewsAi 458 |
Krwawienia z górnych odcinków przewodu pokarmowego (dostępnych badaniem fiberoskopowym) 462 |
Żylaki przełyku 463 |
Ostry wrzód żołądka lufo dwunastnicy 465 |
Krwawienia ze środkowych odcinków przewodu pokarmowego 466 |
Uchyłek Meckela 466 |
Zdwojenia przewodu pokarmowego 467 |
Naczyniaki przewodu pokarmowego 470 |
Krwawienia z dolnych odcinków przewodu pokarmowego (dostępnych badaniem |
rektoskopowym) 472 |
Polipy przewodu pokarmowego 472 |
Polipy młodzieńcze 472 |
Polipowatość przewodu pokarmowego 473 |
Zespół Cronhite'a-Canady 474 |
Zespół Peutza-Jeghersa 474 |
Rodzinna polipowatość jelita grubego 475 |
Zespół Gardnera 475 |
Rozdział 15 |
Choroby przebiegające z zaparciem — Andrzej T. Radzikowski 479 |
Zaparcie u niemowląt spowodowane mlekiem krowim 483 |
Zaparcie nawykowe 484 |
Choroba Hirschsprunga 488 |
Inne postaci zaburzeń unerwienia jelita grubego 500 |
Hipoganglionoza okrężnicy 500 |
Dysplazja nerwowa jelita grubego 500 |
Choroba Chagasa 500 |
Przewlekła rodzinna adynamia jelit 501 |
Rozdział 16 |
Niedrołności przewodu pokarmowego — Irena Smólska 503 |
Niedrożności wrodzone u noworodków 504 |
Wrodzona niedrożność przełyku 505 |
Wrodzone niedrożności dwunastnicy 507 |
Zarośnięcie i zwężenie jelit 509 |
Niedokonany zwrot jelita 510 |
Wrodzony brak błony mięśniowej jelita 510 |
Wrodzona niedrożność jelita grubego 511 |
Wady odbytu ł odbytnicy 511 |
Zarośnięcie odbytnicy 512 |
Niewykształcenie odbytu odbytnicy 512 |
Niedrożności przewodu pokarmowego u niemowląt 514 |
Wgłobienie jelit 514 |
Skręt jelit 516 |
Niedokonany zwrot jelit i obecność związanych z nim pasm łacznotkankowych uciskających światło jelita (zespół Ladda) 516 |
Uwięzniąta przepuklina pachwinowa 519 |
Niedrożność dynamiczna u niemowląt — Tadeusz Zalewski 520 |
Niedrożności przewodu pokarmowego u dzieci starszych — Irena Smólska 521 |
Glistnica 521 |
Choroba Schónleina-Henocha 521 |
Trzustka obrączkowata 521 |
Rozdział 17 |
Objawy otrzewnowe — Irena Smólska, Tadeusz Zalewski 523 |
Jałowe (chemiczne) zapalenie otrzewnej 523 |
Smółkowe zapalenie otrzewnej 523 |
Żółciowe zapalenie otrzewnej 526 |
Podrażnienie otrzewnej wydzieliną z pochwy 527 |
Chłonkobrzusze 527 |
Bakteryjne zapalenie otrzewnej 528 |
Pierwotne bakteryjne zapalenie otrzewnej 528 |
Gruźlicze zapalenie otrzewnej 530 |
Wtórne bakteryjne zapalenie otrzewnej 531 |
Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego 532 |
Hiperergiczne zapalenia otrzewnej 533 |
Ostre zapalenie trzustki 534 |
Rozdział 18 |
Badanie chirurgiczne jamy brzusznej — Irena Smólska 537 |
Rozdział 19 |
Technika badań diagnostycznych — Piotr Albrecht 540 |
Zgłębnikowanie żołądka 540 |
Zgłębnikowanie dwunastnicy 541 |
Endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego 543 |
Biopsja ssąca jelita cienkiego 551 |
Rektoskopia 557 |
Biopsja odbytnicy 560 |
Koloskopia 563 |
Biopsja wątroby 566 |